«Ό,τι πέσει στα χέρια μου το διαβάζω με κέφι, και παράλληλα με το εκάστοτε περιεχόμενο ξεκινά κι ένας εσωτερικός διάλογος- από τη μία το βιβλίο και από την άλλη εγώ- ζυμώνομαι συνεχώς, πλάθομαι, αναμορφώνομαι, συγκρούομαι, αποδέχομαι ή απορρίπτω. Αυτή είναι η ουσία, για μένα, του διαβάσματος. Να πάω τη σκέψη μου ένα βήμα πιο πέρα»
Συνέντευξη στον Λάμπρο Αναγνωστόπουλο
Ο Γιάννης Πολύζος γεννήθηκε στη Λάρισα το 1983. Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου, στη σχολή Κοινωνικών Επιστημών, στο τμήμα Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας. Πριν λίγο καιρό κυκλοφόρησε το πρώτο του βιβλίο με τίτλο «Ένας άλλος Rimbaud» από τις Εκδόσεις «Γράφημα». Με αφορμή την παρουσίαση του βιβλίου που έγινε την Τετάρτη 23 Νοεμβρίου στο μπαράκι του Μύλου, συνομιλήσαμε για το βιβλίο του και για τη λογοτεχνία.
Αναλυτικά η συνέντευξη:
Μπορείς να μας πεις δυο λόγια για το βιβλίο; Δώσε μας μια ιδέα για τον «Άλλο Ρεμπώ».
Έχοντας απομακρυνθεί αρκετά πια, αφήνοντας πίσω στον χρόνο εκείνη την τελευταία τελεία που έδωσε οριστικό τέλος στο διήγημα, πλέον μπορώ να δώσω ως απάντηση στο ερώτημά σου μία πιο αποκρυσταλλωμένη άποψη για το τι στ’ αλήθεια ήταν αυτό με το οποίο σφιχταγκαλιάστηκε με τόσο πόθο η σκέψη μου. Δεν ανακάλυψα νέα νοήματα, ούτε δημιούργησα κάτι από το μηδέν. Εξάλλου, δεν ορίζεται από την αρχή ο κόσμος· μπορεί μονάχα να επαναπροσδιορίζεται κάθε στιγμή, κι αυτό έκανα, ή τουλάχιστον αυτό ήταν που επιδίωξα.
Είναι άραγε το ταξίδι, όπως λέει κι ο Αλεξανδρινός ποιητής ή μήπως ο προορισμός του Ομηρικού Οδυσσέα, ή να ‘ναι κάτι άλλο, αλλιώτικο, που αφορά εκείνο το βιωματικό προηγούμενο, το αλλοτινό κατά κάποιον τρόπο, που έχει συγκεραστεί με την ψυχή μας-όλο αναρωτιόμουν. Εκεί λοιπόν, επάνω στη γεμάτη όλο συμβολισμούς θάλασσα, με την εκ γενετής περιέργειά μου, ξεδιπλώνεται η ιστορία ενός ανεκπλήρωτου έρωτα. Θα μπορούσε να είναι οτιδήποτε άλλο, μία οποιοδήποτε άλλη ανέφικτη επιθυμία, η οποία έχει από καιρό χάσει το δικαίωμα στην πραγμάτωση.
Για να προσκληθούν όμως, νέες ονειρικές επιδιώξεις- ναι είναι τούτες που μας παρακινούν όλο να φεύγουμε εμπρός- πρέπει πρώτα να επέλθει η σύγκρουση, η παραδοχή της ήττας, η κατανόηση και έπειτα η κάθαρση ως επούλωση της πληγής και παράλληλα ως αιχμή μιας νέας αρχής. Με όλα αυτά καταπιάνεται το βιβλίο και λίγα περισσότερα, με τρόπο όμως κάπως ασύμφορο για τον τακτοποιημένο αναγνώστη. Θέλει υπομονή και πείσμα ετούτο το ταξίδι όπως όλα τα μεγάλα ταξίδια που διευρύνουν τους ορίζοντές μας. Στο τέλος όμως, η επιμονή πάντα μας αποζημιώνει.
Ο ίδιος ο Αρθούρος Ρεμπώ είχε έναν ταραχώδη και σύντομο βίο ενώ υπήρξε και πολυταξιδεμένος. Υπήρξε επιρροή για να γράψεις το βιβλίο; Ποιες είναι οι επιρροές σου γενικά από τον χώρο της λογοτεχνίας;
Έως κάποιο βαθμό, φυσικά και υπήρξε επιρροή. Γιατί απ’ όσα έχω καταστεί κοινωνός ενυπάρχουν ούτως ή άλλως μέσα μου. Για τον Ρεμπώ όμως, ή καλύτερα για εκείνο το αφηρημένο τοτέμ που έχω σκαλίσει στο μυαλό μου αντί για εκείνον, επέλεξα, να έχει έναν πιο ουσιαστικό και καταλυτικό ρόλο. Τον χρησιμοποίησα, εάν επιτρέπεται να πω κάτι τέτοιο· χρησιμοποίησα το πνευματικό του μπόι ως πήχη αξεπέραστο που έπρεπε ν΄ αγγίξω. Να έχω κι εγώ, σκεφτόμουν, κάτι να αναμετριέμαι- λογοτεχνικά εννοώ- αναγνωρίζοντας βέβαια εξ αρχής τα πεπερασμένα όριά μου. Αλλά όπως και να ‘χει, αυτή η προσποιητή έχθρα μου με τον σπουδαίο ποιητή ήταν κατ’ ουσίαν μια διαρκής αιτία, ένας λόγος να προσπαθώ ακόμα περισσότερο. Από τη μια σκοπιά- ο αιώνιος ποιητής και από την άλλη εγώ, ένας απλός θνητός, που όλο αναρωτιόμουν: πώς θα τον ξεπεράσω σε μπόι χωρίς να τον γκρεμίσω;
Όλοι έχουμε ανάγκη από τέτοιου είδους αυθαιρεσίες, αρκεί φυσικά να γίνονται επί σκοπού και καθόλα συνειδητά, γιατί αλλιώς σε όλο αυτό το νοητικό παιχνίδι ενέχεται και ο μεγάλος κίνδυνος να εκτεθείς ανεπανόρθωτα, πρωτίστως στον ίδιο σου τον εαυτό. Τώρα, όσον αφορά τις επιρροές μου γενικότερα από τη λογοτεχνία. Εσχάτως διαβάζω μανιωδώς, έχω τοποθετήσει το βιβλίο στην καθημερινότητά μου. Πέταξα στο καλάθι των αχρήστων όλα εκείνα που δεν συμβάλουν καθόλου στην ψυχαγωγία μου κι εστίασα σε πράγματα που έχουν ασύγκριτη ουσία. Ό,τι πέσει στα χέρια μου το διαβάζω με κέφι, και παράλληλα με το εκάστοτε περιεχόμενο ξεκινά κι ένας εσωτερικός διάλογος- από τη μία το βιβλίο και από την άλλη εγώ- ζυμώνομαι συνεχώς, πλάθομαι, αναμορφώνομαι, συγκρούομαι, αποδέχομαι ή απορρίπτω.
Αυτή είναι η ουσία, για μένα, του διαβάσματος. Να πάω τη σκέψη μου ένα βήμα πιο πέρα. Γι’ αυτό, δεν θα εστιάσω σε κάποιο συγκεκριμένο είδος λογοτεχνίας, γιατί πλην κάποιων εξαιρέσεων, όλα τα υπόλοιπα με ενθουσιάζουν. Ποίηση, δοκίμια, νουβέλες, μυθιστορήματα, φιλοσοφικά κείμενα κλπ. κλπ. ’’Αχ, είναι τόσα πολλά αγαπημένε μου Γκόγκολ, όλα λέω θέλω να τα γευτώ, όσα περισσότερα μπορέσω’’, μία αυθόρμητη προτίμηση. Προφανώς, σε όλη αυτή τη διαδικασία υπάρχει και η επιρροή, δεν γίνεται αλλιώς, είναι ο άνθρωπος από τη φύση του έτσι καμωμένος. Φροντίζω λοιπόν, πάντα να είναι πιο πλούσια η σκέψη μου για την κάθε επόμενη φορά, όταν και θα κάτσω να γράψω.
Τι σημαίνει για εσένα το γράψιμο;
Το γράψιμο ήρθε στη ζωή μου κάπως αργά, παρότι ήταν εκεί από τα παιδικά μου χρόνια. Μπορεί όχι στην καθημερινότητα μου, όπως τα τελευταία χρόνια, αλλά πάντα έβρισκα διέξοδο στη συγγραφή. Σαν μια βαθύτερη ανάγκη, σαν αντανακλαστικό τού χαρακτήρα μου, υπήρχαν στιγμές που έπρεπε να γράψω κάτι, έναν στοίχο, μία παράγραφο, να μιλήσω για όσα συμβαίνουν γύρω μου και μέσα μου. Ίσως είναι ο τρόπος μου τέτοιος, μού είναι πολύ πιο εύκολο να πλάσω μία ιστορία, να γράψω ένα ποίημα από το να εκφραστώ με κάποιον άλλο τρόπο. Σε γενικές γραμμές, λέω απλώς ότι αυτό είναι κάτι που με γεμίζει και με ολοκληρώνει.
Παρουσίαση του βιβλίου
Η παρουσίαση του βιβλίου έγινε την Τετάρτη 23 Νοεμβρίου, στις 19:30, στο μπαράκι του Μύλου. Τα πρόσωπα που συμμετείχαν στην εκδήλωση ήταν ο Θανάσης Ζέρβας– ηθοποιός, η Χρυσούλα Χρήστου, σκηνοθέτιδα- ηθοποιός και η Χρυσή Χριστάκου, κοινωνική ανθρωπολόγος. Η κ. Χριστάκου ανέλυσε το έργο του συγγραφέα, ο κ. Ζέρβας μίλησε κυρίως για τον άνθρωπο Γιάννη Πολύζο, ενώ από κοινού με την κ. Χρήστου διάβασαν αποσπάσματα από το βιβλίο.